ठाकुर सहमतिको पक्षमा, महतोको चाहना चुनाव
किशोर दहाल
असार २८, २०७५| प्रकाशित १८:४०
काठमाडौं– राष्ट्रिय जनता पार्टी (राजपा) ले शनिबार संसदीय दलको चयन गर्दैछ। निर्वाचन भएको लामो समय भइसक्दा पनि संसदीय दलको नेता चयन गर्न नसकेकोमा आलोचना भइरहेको बेला राजपाले दलको नेता चयन गर्न लागेको हो।
तर, दलको नेता चयनको प्रक्रियामा भने राजपामा फरक-फरक पक्ष देखिएको छ। सहमतिबाटै नेता टुंगो लगाउनुपर्छ भन्नेमा राजपामा दुई मत छैन। तर, त्यसरी चयन हुने नेताचाहिँ आफू वा आफ्नो पक्षको हुनुपर्नेमा स्पष्ट दुई धार छ।
अध्यक्ष मण्डलका संयोजक महन्थ ठाकुर आफैं संसदीय दलको नेता बन्न चाहेको र उनैलाई बनाउनुपर्ने उनी निकट नेताहरु बताउँछन्। 'उहाँ पार्टीको संयोजक पनि हुनुहुन्छ। पुरानो व्यक्ति पनि हुनुहुन्छ', राजपाका सांसद एकवाल मियाँ भन्छन्, 'मेरो विचारमा उहाँलाई नै नेता बनाउँदा राम्रो हुन्छ।'
ठाकुरको पक्षमा अरु तीनजना अध्यक्ष पनि छन्। महेन्द्र राय यादव, राजकिशोर यादव र अनिल झा संसदीय दलको नेताका लागि ठाकुरको पक्षमा उभिँदै आएका छन्।
तर, पार्टी अध्यक्षका रुपमा पछिल्लो समय प्रभावहीन बन्दै गएका ठाकुरलाई रोक्न अर्को पक्ष उत्तिकै सक्रिय छ। त्यसको नेतृत्व राजेन्द्र महतोले गरिरहेका छन्। र, उनलाई साथ दिइरहेका छन्, शरतसिंह भण्डारीले।
गत मंसिरमा सम्पन्न चुनावपछि राजपामा महतो हाबी भइरहेका छन्। उनी संसदका संख्याका कारण र ठाकुरको प्रभावहिनताका कारण पनि राजपाका निर्णयहरुमा हाबी भइरहेका छन्।
प्रतिनिधिसभामा हाल कायम रहेका राजपाका १६ (कुल १७ मध्ये रेशम चौधरीले सपथ लिन पाएका छैनन्) मध्ये महतोको पूर्व पार्टी 'सद्भावना पार्टी' पृष्ठभूमिका ६ जना सांसद छन्। उनलाई साथ दिएका अर्का नेता भण्डारीको पूर्व पार्टी 'राष्ट्रिय मधेस सद्भावना पार्टी' पृष्ठभूमिका दुई जना छन्। १६ सदस्य प्रतिनिधिसभामा यो पक्षको आधा मत पुग्छ।
महतोको प्रभावलाई राम्रोसँग नियालिरहेका ठाकुरले सहमतिमा मात्रै दलको नेता बन्न चाहेका छन्। पूर्व पार्टीमा आबद्धता हेर्ने हो भने आफू स्वयंसहित ठाकुरको पक्षमा ४, झाको पक्षमा २ जना सांसद छन्। साथै, महेन्द्र राय यादव तथा राजकिशोर यादव पनि थपिनेछन्। यसरी यो पक्षमा पनि ८ जना हुनेछन्।
'तर हामीले ठाकुर पक्षका केही सांसदलाई पनि हामीतिर ल्याइसकेका छौं', महतो–भण्डारी समीकरणका एकजना नेताले भने, 'हाम्रोतिर ११ वा १२ जना पुग्छ।'
संसदीय दल नेता चयनको मिति नजिकिँदै जाँदा ठाकुर र महतो नै अध्यक्षका लागि कसरत गरिरहेका छन्। 'ठाकुरजी र महतोजी नै हो अहिलेसम्मको आकांक्षी', मियाँले भने, 'तर सहमतिमा नेता चयन हुने सम्भावना बढी छ र त्यसो हुँदा ठाकुरकै सम्भावना बढी हुन्छ।'
आफूहरुले संसदीय दलको बैठकको बेलामा पनि सहमतिबाट नेता चयन गर्नुपर्ने सुझाब दिएको मियाँले बताए। 'महतोजी पनि सहमतिमा नेता चयन गर्न सहमत देखिनुभएको थियो', उनले भने।
शनिबारको संसदीय दलको बैठकबाट विधानलाई अन्तिम रुप दिएर नेता पनि चयन गरिनेछ। महतो पक्षका नेताहरु भने चुनाव हुनेमा ढुक्क देखिन्छन्। 'सहमतिबाट नेता चुनौं भन्नेमा त हामी पनि हौं नि। तर, त्यसरी कसलाई अध्यक्ष चुनिन्छ भन्ने मुख्य कुरा हो', महतो–भण्डारी समीकरणका ती नेताले भने, 'उनीहरु पनि छाड्दैनन्। हामीले पनि छाड्ने कुरा भएन। विकल्प भनेको चुनाव नै हो। त्यसैले चुनाव हुने सम्भावना ९९ प्रतिशत छ।'
महतोलाई बलियो देखिरहेको ठाकुर पक्ष भने सकेसम्म सहमतिमै जोड दिइरहेका छन्। चुनाव नै हुने स्थितिमा भने सो पक्षले दुईवटा रणनीति तयार गरिरहेको छ।
पहिलो रणनीति, विधानमा संसदीय दलको नेता चयनका लागि हुने चुनावमा राष्ट्रियसभाका सदस्यले पनि मत हाल्न पाउने व्यवस्था गर्ने। जुन अन्य पार्टीमा अभ्यासमा छैन।
'हामीले राष्ट्रियसभाका सदस्यले पनि मत दिन पाउनुपर्छ भनेका छौं', मियाँले भने, 'अन्य पार्टीमा धेरै सांसद भएकाले नहालेका हुन्। हाम्रोमा दुई जना मात्रै छन्। त्यसैले पनि चुनावमा मत दिन पाउनुपर्छ भनेका छौं।'
ठाकुर पक्षको यो रणनीतिले उनीहरुलाई केही बलियो बनाउनेछ। कारण, राष्ट्रियसभाका दुवै सदस्य ठाकुर पक्षका छन्।
राष्ट्रियसभा सदस्यले यसरी मत दिन पाउने प्रावधान संसदीय दलको विधानमा सुरुको प्रस्तावमा थियो। ठाकुर पक्षको जोडमै त्यो व्यवस्था राखेको बताइन्छ। पछि, महतो पक्षले त्यो व्यवस्था हटाएका थिए। तर, अन्तिममा फेरि मत दिने व्यवस्था राख्नका लागि ठाकुर पक्षले जोड गरिरहेका छन्।
दोस्रो रणनीति अनुसार, विधानमा राष्ट्रियसभा सदस्यले पनि मत दिन पाउने व्यवस्था गर्न सकिएन र चुनाव नै हुने स्थिति भयो भने ठाकुर पछि हट्नेछन्। त्यतिबेला अन्य नेतालाई महतोसँग चुनावमा भिडाउनेछन्। यस्तो अवस्थामा दुई यादव वा झामध्ये एकले महतोसँग चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्।
नेपाल लाइभमा प्रकाशित / http://nepallive.com/story/28111
किशोर दहाल
असार २८, २०७५| प्रकाशित १८:४०
तर, दलको नेता चयनको प्रक्रियामा भने राजपामा फरक-फरक पक्ष देखिएको छ। सहमतिबाटै नेता टुंगो लगाउनुपर्छ भन्नेमा राजपामा दुई मत छैन। तर, त्यसरी चयन हुने नेताचाहिँ आफू वा आफ्नो पक्षको हुनुपर्नेमा स्पष्ट दुई धार छ।
अध्यक्ष मण्डलका संयोजक महन्थ ठाकुर आफैं संसदीय दलको नेता बन्न चाहेको र उनैलाई बनाउनुपर्ने उनी निकट नेताहरु बताउँछन्। 'उहाँ पार्टीको संयोजक पनि हुनुहुन्छ। पुरानो व्यक्ति पनि हुनुहुन्छ', राजपाका सांसद एकवाल मियाँ भन्छन्, 'मेरो विचारमा उहाँलाई नै नेता बनाउँदा राम्रो हुन्छ।'
ठाकुरको पक्षमा अरु तीनजना अध्यक्ष पनि छन्। महेन्द्र राय यादव, राजकिशोर यादव र अनिल झा संसदीय दलको नेताका लागि ठाकुरको पक्षमा उभिँदै आएका छन्।
तर, पार्टी अध्यक्षका रुपमा पछिल्लो समय प्रभावहीन बन्दै गएका ठाकुरलाई रोक्न अर्को पक्ष उत्तिकै सक्रिय छ। त्यसको नेतृत्व राजेन्द्र महतोले गरिरहेका छन्। र, उनलाई साथ दिइरहेका छन्, शरतसिंह भण्डारीले।
गत मंसिरमा सम्पन्न चुनावपछि राजपामा महतो हाबी भइरहेका छन्। उनी संसदका संख्याका कारण र ठाकुरको प्रभावहिनताका कारण पनि राजपाका निर्णयहरुमा हाबी भइरहेका छन्।
प्रतिनिधिसभामा हाल कायम रहेका राजपाका १६ (कुल १७ मध्ये रेशम चौधरीले सपथ लिन पाएका छैनन्) मध्ये महतोको पूर्व पार्टी 'सद्भावना पार्टी' पृष्ठभूमिका ६ जना सांसद छन्। उनलाई साथ दिएका अर्का नेता भण्डारीको पूर्व पार्टी 'राष्ट्रिय मधेस सद्भावना पार्टी' पृष्ठभूमिका दुई जना छन्। १६ सदस्य प्रतिनिधिसभामा यो पक्षको आधा मत पुग्छ।
महतोको प्रभावलाई राम्रोसँग नियालिरहेका ठाकुरले सहमतिमा मात्रै दलको नेता बन्न चाहेका छन्। पूर्व पार्टीमा आबद्धता हेर्ने हो भने आफू स्वयंसहित ठाकुरको पक्षमा ४, झाको पक्षमा २ जना सांसद छन्। साथै, महेन्द्र राय यादव तथा राजकिशोर यादव पनि थपिनेछन्। यसरी यो पक्षमा पनि ८ जना हुनेछन्।
'तर हामीले ठाकुर पक्षका केही सांसदलाई पनि हामीतिर ल्याइसकेका छौं', महतो–भण्डारी समीकरणका एकजना नेताले भने, 'हाम्रोतिर ११ वा १२ जना पुग्छ।'
संसदीय दल नेता चयनको मिति नजिकिँदै जाँदा ठाकुर र महतो नै अध्यक्षका लागि कसरत गरिरहेका छन्। 'ठाकुरजी र महतोजी नै हो अहिलेसम्मको आकांक्षी', मियाँले भने, 'तर सहमतिमा नेता चयन हुने सम्भावना बढी छ र त्यसो हुँदा ठाकुरकै सम्भावना बढी हुन्छ।'
आफूहरुले संसदीय दलको बैठकको बेलामा पनि सहमतिबाट नेता चयन गर्नुपर्ने सुझाब दिएको मियाँले बताए। 'महतोजी पनि सहमतिमा नेता चयन गर्न सहमत देखिनुभएको थियो', उनले भने।
शनिबारको संसदीय दलको बैठकबाट विधानलाई अन्तिम रुप दिएर नेता पनि चयन गरिनेछ। महतो पक्षका नेताहरु भने चुनाव हुनेमा ढुक्क देखिन्छन्। 'सहमतिबाट नेता चुनौं भन्नेमा त हामी पनि हौं नि। तर, त्यसरी कसलाई अध्यक्ष चुनिन्छ भन्ने मुख्य कुरा हो', महतो–भण्डारी समीकरणका ती नेताले भने, 'उनीहरु पनि छाड्दैनन्। हामीले पनि छाड्ने कुरा भएन। विकल्प भनेको चुनाव नै हो। त्यसैले चुनाव हुने सम्भावना ९९ प्रतिशत छ।'
महतोलाई बलियो देखिरहेको ठाकुर पक्ष भने सकेसम्म सहमतिमै जोड दिइरहेका छन्। चुनाव नै हुने स्थितिमा भने सो पक्षले दुईवटा रणनीति तयार गरिरहेको छ।
पहिलो रणनीति, विधानमा संसदीय दलको नेता चयनका लागि हुने चुनावमा राष्ट्रियसभाका सदस्यले पनि मत हाल्न पाउने व्यवस्था गर्ने। जुन अन्य पार्टीमा अभ्यासमा छैन।
'हामीले राष्ट्रियसभाका सदस्यले पनि मत दिन पाउनुपर्छ भनेका छौं', मियाँले भने, 'अन्य पार्टीमा धेरै सांसद भएकाले नहालेका हुन्। हाम्रोमा दुई जना मात्रै छन्। त्यसैले पनि चुनावमा मत दिन पाउनुपर्छ भनेका छौं।'
ठाकुर पक्षको यो रणनीतिले उनीहरुलाई केही बलियो बनाउनेछ। कारण, राष्ट्रियसभाका दुवै सदस्य ठाकुर पक्षका छन्।
राष्ट्रियसभा सदस्यले यसरी मत दिन पाउने प्रावधान संसदीय दलको विधानमा सुरुको प्रस्तावमा थियो। ठाकुर पक्षको जोडमै त्यो व्यवस्था राखेको बताइन्छ। पछि, महतो पक्षले त्यो व्यवस्था हटाएका थिए। तर, अन्तिममा फेरि मत दिने व्यवस्था राख्नका लागि ठाकुर पक्षले जोड गरिरहेका छन्।
दोस्रो रणनीति अनुसार, विधानमा राष्ट्रियसभा सदस्यले पनि मत दिन पाउने व्यवस्था गर्न सकिएन र चुनाव नै हुने स्थिति भयो भने ठाकुर पछि हट्नेछन्। त्यतिबेला अन्य नेतालाई महतोसँग चुनावमा भिडाउनेछन्। यस्तो अवस्थामा दुई यादव वा झामध्ये एकले महतोसँग चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्।
नेपाल लाइभमा प्रकाशित / http://nepallive.com/story/28111
No comments:
Post a Comment