सभामुखको च्याम्बरमै पुगेर एमाले सांसदहरूले दिए धम्की- 'बल प्रयोग गर्नुपर्ने हुनसक्छ'

किशोर दहाल

शुक्रबार, भदौ ४, २०७८, ०८:१६

काठमाडौं- बिहीबार बिहान ११ बजे नेकपा (एमाले)का १४ सांसद सभामुख अग्निप्रसाद सापकोटाको च्याम्बरमा पुगे। उनीहरुको उद्देश्य थियो, नेकपा एमालेले निष्कासन गरेका १४ सांसदको पद खारेजीसम्बन्धमा सभामुखद्वारा सूचना प्रकाशन गराउनु। तर, त्यसका लागि उनीहरुले भने दबाब र धम्कीपूर्ण भाषा प्रयोग गरे।

सभामुखको च्याम्बरमा पुगेको केहीबेरमै एमालेका प्रमुख सचेतक विशाल भट्टराईले आफ्नो कुरा सुरु गरेका थिए। उनले आफूहरुले निवेदन दिएको सन्दर्भ उल्लेख गर्दै छिटो सूचना टाँस गर्न आग्रह गरे। 'यसअघि माओवादी केन्द्र र जसपाको निवेदनलाई २४ र ४८ घण्टामा निष्कर्षमा पुर्‍याउनुभएको थियो। तर एमालेको हकमा भएन। हामीलाई आशंका पैदा भएको छ,' उनको भनाइ थियो।

सहभागी एक सांसदका अनुसार, भट्टराईपछि कृष्णभक्त पोखरेलले सभामुखको पद साझा भएको लगायतका कुरा राखेका थिए। उनले राष्ट्रपतिले अध्यादेश जारी गर्नुहुन्न भन्ने आशंकाका बीच पनि अध्यादेश जारी भएको प्रसंग पनि ल्याए।

पोखरेलले राष्ट्रपति र प्रचण्डको प्रसंग पनि जोडेपछि सभामुखले तत्कालै प्रतिवाद गरेका थिए- यहाँ अरु संस्था र व्यक्तिको कुरा नगरौं। यहाँ हाम्रो मात्रै कुरा गरौं।

पोखरेलपछि खगराज अधिकारी बोलेका थिए। उनले विगतदेखिका भूमिकाको कुरा गरेका थिए। उनीपछि एमाले सचेतक शान्ता चौधरी बोलिन्। उनी बोलेसँगै माहोल अहसज हुन थालेको एक सांसदको भनाइ छ।

'हामीलाई विभेद गर्नुभयो भन्ने महसुस भइरहेको छ। अरु पार्टीको हकमा एक खालको र एमालेको हकमा अर्को खालको व्यवहार भयो,' उनको भनाइ थियो, 'यहाँ बस्दाबस्दै सूचना जारी होस्। नत्र भने हामी यहाँ बसिरहन्छौं।'

चौधरीले सो धारणा आफ्नो व्यक्तिगत हो भने पनि उनीपछि बोलेकी निरुदेवी पालले त्यो दलकै धारणा भएको बताइन्। 'सचेतकले नै भनिसकेपछि त्यो व्यक्तिगत धारणा होइन। एमालेकै धारणा हो,' उनको भनाइ थियो, 'सूचना जारी नहुञ्जेल हामी यहीँ बस्छौं।'

सूर्य पाठकले पनि बोलेका थिए। तर उल्लेखनीय केही बोलेनन्। उनले विगतका नजिर दोहोर्‍याँदै सभामुखको भूमिका निष्पक्ष हुनुपर्नेमा जोड दिए।

त्यसपछि महेश बस्नेत बोल्न थाले। र माहोल आवेगपूर्ण बनाए। सुरुआतमा बस्नेतले सभामुख सापकोटाको प्रशंसा गरेका थिए। उनले सभामुख सापकोटा वनमन्त्री हुँदादेखि नै आफू प्रभावित भनेको बताए। कुनै वनमन्त्रीले नगरेको काम तपाईंले गर्नुभएको थियो भन्दै उनको प्रशंसा गरे।

त्यसपछि भने बस्नेतकाे भाषा अभिमानपूर्ण हुँदै गएको थियो। 'हामी जायज कुराका लागि संघर्ष गर्छौं। हामीले सर्वोच्चको फैसलापछि सडकमा उसको मानहानी हुने गरी बोल्यौं। तर केही भएन। किनकि, त्यो फैसला नै गलत थियो,' उनको भनाइ थियो।

त्यसपछि उनी सभामुख र सूचनाको प्रसंगमा आए। 'सूचना तत्काल जारी होस्। त्यो सूचना जारी भएन भने बल प्रयोग गर्ने अवस्था आउन सक्छ,' बस्नेतको भनाइ उद्धृत गर्दै नेपाल लाइभसँग कुरा गर्दै ती सांसदले भने, 'त्यसतर्फ ध्यानाकर्षण गराउँछु।'

त्यसपछि केही सांसदले बोल्न खोजे। तर, तातिएको माहोलमा खासै प्रभावकारी कुरा भएन।

एमालेका केही सांसदले सभामुखलाई नै बोल्न दिनुपर्ने बताए। अनि सभामुख बोल्न थाले।

'तपाईंहरु यहाँ के गर्न आउनुभएको? धम्की दिन आउनुभएको हो? दबाब दिन आउनुभएको हो? हो भने म दबाबमा निर्णय गर्दिनँ। कानुन र नियमावलीअनुसार निर्णय गर्छु। अहिले म अध्ययन गरिरहेको छु। यो विषयलाई चाँडो निष्कर्षमा पुर्‍याउन म परामर्श गरिरहेको छु। तर तपाईंहरुले धम्कीको भाषा बोल्दैमा म दबाबमा निर्णयचाहिँ गर्दिनँ,' सभामुखको भनाइ थियो।

यतिञ्जेल सभामुखको कार्यकक्ष बाहिरै सुनिनेगरी चर्काचर्की सुरु भएको थियो।

सभामुख बोल्दै थिए- तपाईंले बल प्रयोग गर्छु भनेर के भन्न खोज्नुभएको हो? सभामुखको कार्यकक्षमा आएर धम्की दिने? धर्ना बस्छु भन्ने? भन्न खोजेको के हो? शब्दहरु फिर्ता लिनुस्।

त्यसपछि खगराज अधिकारी, विशाल भट्टराई तथा सूर्य पाठकहरुमै को बोल्ने भनेर विवाद सुरु भयो। सबैले एकैपटक बोल्न खोज्दा संवाद सम्प्रेषणीय भएन। पाँच/सात मिनेट त्यत्तिकै अलमल भयो।

बरु सभामुख नै बोले- तपाईंहरुले सार्वजनिक मञ्चमा गर्ने भाषण र सभामुखको कार्यकक्षमा बोल्ने कुरा र भाषाको भिन्नता बुझ्न सक्नुहुन्न? कि हुनुपर्छ भन्ने ठान्नुहुन्न? तपाईंहरु राज्यको तीनवटा अंगमध्ये एउटा अंगको प्रमुखको कार्यकक्षमा हुनुहुन्छ। तपाईंहरु त्यसको सदस्य हुनुहुन्छ। मानौं, तपाईंहरु न्यायपालिकामा कुनै मुद्दा दायर गर्न जानुभयो। र, आजै फैसला गर्, नभए हामी धर्ना दिन्छौं भन्नुहुन्छ?

त्यसपछि सभामुखले प्रयोग गरिएका शब्द फिर्ता लिन आग्रह गरे। बस्नेतले फिर्ता लिएजस्तो गरे।

अन्तिममा विशाल भट्टराईले संक्षेपीकरण गरे।

सभामुखले भने कानुन र नियमावलीअनुसार यो विषयलाई छिटो निष्कर्षमा पुर्‍याउने बताउँदै आफूलाई समय दिन आग्रह गरे।

करिब एक घण्टा १५ मिनेटमा कार्यकक्षबाट बाहिरिएका उनीहरुले अन्तिममा भने विषयलाई छिटो टुंग्याउन सहज भाषामा कुरा गरेका थिए।

एमाले सचेतक शान्ता चौधरीले सभामुखको कार्यकक्षमा चर्काचर्की नै भएको जानकारी दिइन्। उनले अन्य दलको सूचना ४८ घण्टाभित्र प्रकाशन गरिसक्ने तर एमालेको सूचना ७२ घण्टासम्म रोक्ने कुरामा आफूहरुले आपत्ति जनाएपछि सभामुख रिसाएको बताइन्। 'सभामुख रिसाउनुभएपछि माहोल चर्काचर्की भयो। हामी पनि रिसायौं,' उनले भनिन्।

'हामीले सभामुखको कार्यकक्षमै बस्ने भनेका हौं। महेशजीले  पनि बल प्रयोग गर्ने कुरा गर्नु भएको हो। तर त्यसको अर्थ कुट्ने पिट्ने भन्ने होइन,' उनको भनाइ छ।

बिहीबार नै एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पनि सभामुखप्रति धम्कीपूर्ण भाषा प्रयोग गरेका छन्। न्युज एजेन्सी नेपाललाई दिएको अन्तर्वार्तामा उनले सभामुखलाई माओवादी कार्यकर्ताको आक्षेप लगाउँदै सभा चलाउन र सभामुख हुनु छ कि छैन भन्दै प्रश्न गरेका छन्।

'माओवादी कार्यकर्ता भएर एमालेका विरुद्ध काम गर्ने हो? एमाले फुटाउने षड्यन्त्रमा सामेल हुने हो सभामुखले? उहाँ केलाई पर्खिरहनु भएको छ? उहाँले ठान्नु भएको होला, उहाँले नसुनाएसम्म पद कायमै रहन्छ। र, त्यो कायमै रहेको पदसँग उहाँहरुले एमालेविरोधी मान्छे संसद्‍मा उपस्थित गराउने भन्ने होला। अग्नि सापकोटाज्यूलाई सोध्न चाहन्छु- संसद् चलाउनु छ कि छैन उहाँलाई? गैरकानुनी/मनमौजी ढंगले संसद् चल्न सक्दैन। उहाँलाई सभामुख हुन छ कि छैन?,' ओलीको भनाइ थियो।

ओलीले सभामुख सापकोटालाई न्यायाधीश नपल्टने चेतावनी पनि दिएका छन्। उनले सभामुखलाई अटेरी र जिद्दी भएको आरोप लगाएका छन्। साथै, पद छाड्न पनि भनेका छन्। 'एउटा पार्टी कार्यकर्ताको भूमिकामा रहेर सभामुख हुन सकिँदैन। सभामुखको कुर्सीमा बसेपछि निस्पक्ष भूमिका निर्वाह गर्न सक्नुपर्छ। होइन भने उहाँले छाडिदिए हुन्छ। त्यो निष्पक्षता अपनाउन सकिँदैन भने, पार्टीप्रतिकै ‘लोयल्टी’ कायम राख्नुहुन्छ भने, त्यसअनुसारकै आचार र व्यवहार गर्नुहुन्छ भने, कार्यकर्ता भइरहनुहुन्छ भने सभामुख हुन सकिँदैन। त्यसकारण उहाँले रोज्नुपर्छ, या त कार्यकर्तामा फर्किनुपर्छ या सभामुखको हैसियतमा निष्पक्ष ढङ्‍गले काम गर्नुपर्छ। अटेरी, जिद्दी, गैरकानुनी, असंसदीय खालको क्रियाकलाप उहाँले ‘रिपिटेड्ली’ देखाउनुभएको छ। माओवादी कार्यकर्ताको रुपमा काम गर्नुभएको छ,' ओलीको भनाइ थियो।

नेपाल लाइभमा प्रकाशित । https://nepallive.com/story/256429