गगन र विश्वप्रकाशको उम्मेदवारी घोषणा : कांग्रेसमा सुरु भो ‘ठाउँ कब्जा’को अभियान

किशोर दहाल

बिहीबार, भदौ २४, २०७८, १९:३०

काठमाडौं– नेपाली कांग्रेसको आउँदो मंसिरमा हुने १४औं  महाधिवेशनको लागि उम्मेदवारी घोषणा गर्न प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्मा बिहीबार सुन्दरीजल पुगे। महामन्त्रीमा उम्मेदवारी घोषणा गर्न काठमाडौंबाट झन्डै २० किलोमिटर यात्रा गरेर शर्मा त्यस्तो ठाउँ पुगेका थिए, जहाँ बीपी कोइराला ८ वर्षसम्म बन्दी बनाइएका थिए। बीपीको जन्मजयन्तीकै दिन शर्माले सुन्दरीजलमै पुगेर आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गरे।

'आज यो भूमिमा म बडा भावुकताका साथ नेतृत्व पंक्तिलाई स्मरण गर्न चाहन्छु। र, आजको दिनलाई नै नेपाली कांग्रेसको प्रवक्ताबाट माथिल्लो जिम्मेवारीमा जानलाई उम्मेदवारी घोषणा गर्नका लागि मैले उपयुक्त दिनको रुपमा ठहर्‍याएँ', सुन्दरीजलमा शर्माले भने, 'बीपी जन्मजयन्तीभन्दा सुन्दर दिन के हुन्छ?'

शर्माले केही बेर कांग्रेसका पहिलो पुस्ताका नेताहरुको संघर्ष, त्याग र समर्पणको चर्चा गरे। विशेषतः बीपीको सपनाको स्मरण गरे। खासगरी बीपीले १५ वर्ष समय पाए देशलाई उचाइमा पुर्‍याउने परिकल्पना प्रस्तुत गरेको, तर महेन्द्रले जेलमा राखेको बताए। अहिले पनि कांग्रेसले एउटा चुनाव जित्ने र अर्को हार्ने गरिरहेको भन्दै शर्माले लगातार तीनवटा चुनाव जिताउनका लागि आफू महामन्त्रीको उम्मेदवार बनेको बताए।

'आज म उद्घोष गर्न चाहन्छु, संकल्प गर्न चाहन्छु। नेपाली कांग्रेसको आगामी महाधिवेशनबाट नेपाली कांग्रेसको महामन्त्रीको जिम्मेवारीमा तपाईंहरु सबैको साथ, सहयोग र समर्थन लिएर एउटा सपनाको साथ नेपाली कांग्रेसलाई ड्राइभ गर्नुपर्छ भन्ने घोषणा गर्न चाहन्छु, ताकि नेपाली कांग्रेसले तीनवटा निर्वाचन लगातार जितेर देशलाई एउटा बाटो दिनुपर्छ', उनको भनाइ थियो।

यसरी आगामी महाधिवेशनमा महामन्त्रीको उम्मेदवारी सार्वजनिक रुपमा घोषणा गरेका शर्मा दोस्रो व्यक्ति हुन्। यसअघि गगन थापाले पनि सार्वजनिक रुपमै सो पदमा उम्मेदवार बन्ने घोषणा गरिसकेका छन्। थापाले भदौ १४ गते उनकै निर्वाचन क्षेत्र अन्तर्गतको काठमाडौं महानगरपालिका वडा नम्बर ३० मा आयोजित क्रियाशील सदस्यहरुको भेलालाई सम्बोधन गर्दै महामन्त्रीमा उम्मेदवारी घोषणा गरेका थिए।

जसरी शर्माले सुन्दरीजल पुगेर सुन्दर ठाउँ भन्दै उम्मेदवारी घोषणा गरे, थापाले आफ्नो उम्मेदवारी घोषणास्थललाई उसैगरी पवित्रस्थल भनेका थिए। 'मेरो लागि योभन्दा पवित्र ठाउँ अर्को हुँदैन। आज मेरो वडा, जसले मलाई राजनीति सिकायो, मलाई आधार दियो, मलाई ठूलो भरोसा दियो, सधैंभरी मलाई शुभेच्छा र आशिर्वाद दिएको छ, मेरो वडाका अग्रज र साथीहरुको बीचमा म बडो गौरवको साथमा १४औं अधिवेशनमा नेपाली कांग्रेसको महामन्त्रीको उम्मेदवारीको घोषणा गर्छु', थापाको भनाइ थियो।

आफ्नो उम्मेदवारीको सन्दर्भमा थापाले सार्वजनिक गरेका अभिव्यक्तिहरुमा केही समान कुरामा जोड दिएको पाइन्छ। आफ्ना पछिल्ला धारणाहरुमा उनले कांग्रेसको क्रान्तिकारी छविको पुनरावृत्ति गराउने, पार्टीप्रति युवापुस्ताको आकर्षण बढाउने, आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक रुपान्तरणको अगुवा बनाउने, क्रियाशील सदस्यता वितरणको भद्रगोललाई सधैंका लागि अन्त्य गर्ने र अन्य व्यवस्थापनका कुरा अगाडि सारेका छन्। मूलतः कांग्रेसलाई नीतिगत रुपमा स्पष्ट र कार्यशैलीमा चुस्त पार्ने उनको योजना सुनिन्छ।

'नेपाली कांग्रेसको वैचारिक पक्ष वा पोजिसन कस्तो हुने वा कांग्रेस कहाँ उभिने भन्ने हो। इतिहासको विश्लेषण गरेर समसामयिक विषयमा कसरी प्रस्तुत हुने भन्ने कुराको प्रस्तावक महामन्त्री हुन्छ। अहिले म पार्टीले यो गर्नुपर्छ, त्यसो गर्नुपर्छ भन्ने भूमिकामा छु तर महामन्त्री हुँदा म यसलाई निर्णय गर्ने पोजिसनमा हुनेछु। यो निर्णय गर्ने अख्तियारवाला हुनेछु', भदौ १७ गते नेपाल लाइभसँगको अन्तर्वार्तामा उनले भनेका छन्।

गगनले खनेको बाटो

गगनले यसअघि १३ औं महाधिवेशनमा महामन्त्रीको उम्मेदवार बन्ने आँट गरेका थिए। त्यतिबेला उनले पार्टीका दुई प्रभावशाली नेताहरु शशांक कोइराला र अर्जुननरसिंह केसीसँग प्रतिस्पर्धा गरेका थिए। त्यतिबेला थापाले २० प्रतिशत मत पनि पाउन सकेका थिएनन्। कांग्रेस नेतृत्वको काँध थाप्ने जिम्मेवारी अब आफ्नो पुस्तामा आएको सन्देश दिन थापा सफल भए। परिणामतः अहिले उनी पार्टीका फरक समूहबाट पनि पहिलो रोजाइको महामन्त्रीको उम्मेदवार बन्न सकेका छन्। उनलाई आफ्नो महामन्त्रीको उम्मेदवार बनाउन सभापतिका सबै आकांक्षी तयार छन्। राजनीतिक विश्लेषक पुरञ्जन आचार्य भन्छन्- 'राजनीतिमा जसले जोखिम उठायो। जसले समयमै निर्णय गर्‍यो। त्यो अगाडि आइहाल्छ नि।'

त्यसो त थापा बाह्रौं महाधिवेशनकै सबैभन्दा 'लोकप्रिय' उम्मेदवार हुन्। खुलातर्फको २५ प्रतिस्पर्धीमा उनी पहिलो नम्बरको विजेता थिए। शर्मा भने तेह्रौं महाधिवेशनमा केन्द्रीय सदस्यमा १४औँ नम्बरमा विजेता हुन्।

दुवै उम्मेदवारले आफ्नो सभापतिको उम्मेदवार खुलाएका छैनन्। सभापतिमा उम्मेदवारी घोषणाले पनि पूर्णता पाइसकेको छैन। तेह्रौं महाधिवेशनमा थापा 'तेस्रो धार' भनिने कृष्णप्रसाद सिटौलाको समूहबाट उम्मेदवार बनेका थिए। यसपटक उनले सभापतिका कुन चाहिँ उम्मेदवारको प्यानलबाट उम्मेदवार बन्ने खुलाइसकेका छैनन्। शर्माले पनि आफ्नो सभापतिको उम्मेदवार खुलाएका छैनन् तर, सभापति शेरबहादुर देउवानिकट भएको र प्रवक्तासमेत रहेकाले उनकै प्यानलबाट प्रतिस्पर्धी बन्ने आकलन गर्न सकिन्छ।    

सभापतिका आकांक्षी जस्तै महामन्त्रीका पनि धेरै आकांक्षी छन्। केन्द्रीय सदस्य प्रदीप पौडेल, प्रकाशशरण महत, बालकृष्ण खाँड, मिनेन्द्र रिजाल लगायतका नेताले महामन्त्रीको उम्मेदवार बन्ने आकांक्षा देखाएका छन्। उनीहरुले सार्वजनिक घोषणा नगरे पनि त्यसका लागि तयारी गरिरहेका छन्।

कांग्रेसको पहिलो पुस्ताका नेताहरु थाकेको र उर्जाविहीन अवस्थामा पुगिसकेकाले युवा नेताहरुबाट व्यक्त भइरहेको घोषणाले कांग्रेसभित्र उत्साह सिर्जना गरेको बताउँछन्, विश्लेषक आचार्य। जो सभापति भए पनि कांग्रेसभित्र सधैं राज गर्ने २०/३० जनाको पंक्तिले पुनः आकांक्षा देखाए आफूहरुले ठाउँ छाडिदिनुपर्ला भनेर युवा नेताहरुले उम्मेदवारी घोषणामार्फत् ठाउँ ओगटेको उनको बुझाइ छ। 'अब दबाब सिर्जना भयो नि कांग्रेसभित्र', उनी भन्छन्, 'अर्कोतिर, सभापतिको उम्मेदवार जो भए पनि 'म महामन्त्रीको उम्मेदवार हुँ' भनेर पस्नको लागि ठाउँ ओगटियो।'

कांग्रेसको संशोधित विधान अनुसार पार्टीका दुवै महामन्त्री निर्वाचनबाट चयन हुनेछन्। त्यसैले सभापतिका प्रत्येक उम्मेदवारले सोही अनुसार महामन्त्रीका प्रतिस्पर्धी उभ्याउन सक्छन्। सभापतिका आधा दर्जनभन्दा बढी आकांक्षी देखिएको अहिलेको अवस्था महाधिवेशनको प्रतिस्पर्धामा पनि कायमै रहेमा एक दर्जन महामन्त्रीका उम्मेदवार हुनेछन्। तैपनि, सार्वजनिक चासोका हिसाबले भने कुशल वक्ताद्वय थापा र शर्मा नै केन्द्रमा रहने देखिन्छ।

दुई प्रभावशाली युवा नेताको उम्मेदवारी घोषणाले सभापतिका जोसुकै प्रतिस्पर्धीले अन्य पदाधिकारीमा युवाहरुलाई नै उम्मेदवार बनाउने वा युवाहरुले आँट गर्ने सहज बाटो खुलेको छ। 'भोलिका दिनमा जो सभापति भए पनि उसलाई खोपीको देउता बनाएर युवाहरु पार्टी चलाउने अभियानमा छन्। उनीहरु समझदारीमै कब्जा गर्न खोज्दैछन्। अब भोलिदेखि युवाहरुबाट उपसभापतिको उम्मेदवार बन्ने घोषणा पनि आउँछ। त्यसकारणले कांग्रेस राम्रै ट्रेन्डमा गएको छ', आचार्य भन्छन्।

नेपाल लाइभमा प्रकाशित। https://nepallive.com/story/258466