नेपाल लाइभ
मंसिर २८, २०७४| प्रकाशित ००:४४
माओवादी सशस्त्र युद्धको सुरुवातदेखि नै संलग्न भएकी कमला रोका पहिलो संविधानसभामा समानुपातिक तर्फबाट सभासद बनेकी थिइन्। यस पटकको चुनावमा रोकाले रुकुम पूर्वमा कांग्रेस उम्मेदवार हरिशंकर घर्तीमगरलाई पराजित गरिन्। रोकाले १० हजार ४ सय ३४ मत पाउँदा मगरले ४ हजार ४ सय ६ मत पाएका थिए। रोकासँग चुनावी विजय र आगामी योजनाबारे नेपाल लाइभका किशोर दहालले कुराकानी गरेका छन्।
तपाईंलाई के कारणले चुनाव जितें जस्तो लाग्छ?
यो संविधान कार्यान्वयनको मुख्य कदमका रुपमा भएको चुनाव हो। नेपालमा राजनीतिक क्रान्ति सम्पन्न भइसकेपछि अब आर्थिक क्रान्तिको पालो छ। यसका लागि रुकुमका जनताले मलाई प्रतिनिधिका रुपमा छान्न चाहे। त्यस्तै, रुकुम धेरै सम्भावना बोकेको जिल्ला छ। साधन-स्रोतले भरिपूर्ण जिल्ला हो। त्यसलाई ध्यान दिँदै वाम गठबन्धनका तर्फबाट हामीले साझा घोषणापत्र तयार पारेका छौं। विकासको नयाँ खाका हामीले कोरेका छौं। यहाँका पूर्वाधार विकास, पर्यटन, शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि लगायतका क्षेत्रको विकासमा हामीले खाका कोरेका छौं। त्यसैलाई जनताले विश्वास गरेर मलाई जिताएका हुन्। निष्कर्षमा भन्दा, पूर्वी रुकुमको विकासका निम्ति वाम गठबन्धनको उम्मेदवारका रुपमा मलाई जिताएका हुन्।
वाम गठबन्धनका अन्य नेता उम्मेदवार भएका भए पनि यिनै कुरा भन्थे होला। तर, तपाईंलाई व्यक्तिगत रुपमा रुचाउनुको पनि थप केही कारण होलान् नि?
म मुलुक परिवर्तनको आन्दोलनमा १५-१६ वर्षदेखि सहभागी भएकी हुँ। म निरन्तर यो अभियानमा छु। म संघर्षको भट्टीबाट खारिएको नेता हुँ। मैले उत्पीडित वर्गको निम्ति निरन्तर संघर्ष गरें। युवा तथा खेलकुद मन्त्री भएर केही नीतिगत काम पनि गरेको छु। त्यही अनुभवलाई हेरेर र केही गर्न सक्छ भन्ने विश्वासले नै मलाई रुचाएका हुन् जस्तो लाग्छ।
तपाईं महिला उम्मेदवार भएर चुनाव लड्दै गर्दा पुरुष उम्मेदवारलाई भन्दा केचाहिँ अतिरिक्त कठिनाइ हुँदो रहेछ?
चुनावी अभियानमा जनताको बीचमा जाँदाखेरि त त्यस्तो महसुस भएन। बरु टिकट पाउने बेला केही कठिनाइ भयो। महिलाले प्रत्यक्षमा चुनाव लड्न सक्दैनन् भन्ने बुझाइ छ। पुरुषवादी चिन्तन अझै पनि हाबी छ। त्यसैले टिकट पाउने बेला पार्टीमा संघर्ष गर्ने काम भयो। तर, जनतामा जाँदा महिला भएकै कारण कुनै फरक कठिनाइ भएन।
चुनावमा लड्नभन्दा टिकट पाउन बढी संघर्ष गर्नुपर्योन उसो भए?
हामीले टिकट दिनेबेलामै भनेका थियौं, कम्तीमा ३० प्रतिशत महिलालाई प्रत्यक्षमा चुनाव लड्नका लागि टिकट दिनुपर्छ। हामीले उठाएको यो कुरा वाम तालमेलले गर्दा पूर्णरुपमा कार्यान्वयन हुन सकेन। पहिलो चरणको चुनावमा म मात्रै उम्मेदवार भएँ। तर, चुनाव क्षेत्रमा भने महिला भएकै कारण कठिनाइ भोग्नुपरेन।
चुनाव निकै खर्चिलो भएको बताइन्छ। तपाईंले आर्थिक स्रोतको खोजी र परिचालन कसरी गर्नुभयो?
अहिलेको चुनाव निकै महँगो छ। बाहिर बुझाइ के छ भने 'मनी र मसल्स'ले मात्रै चुनाव जित्न सकिन्छ। तर, यहाँ जनता, हाम्रा कार्यकर्ता र वाम गठबन्धनका अन्य नेता एकढिक्का भएर चुनाव लडेका कारण आर्थिक दबाब परेन। आवश्यक रकमको सन्दर्भमा हामीले जनताबाटै सहयोग पाएका हौं।
प्रत्यक्षतर्फ प्रतिनिधिसभामा महिला उम्मेदवारको जित निकै कम भयो। यसको कारणलाई कसरी व्याख्या गर्नुहुन्छ?
समानुपातिकबाट ३३ प्रतिशत पुर्या उनुपर्ने भएकाले प्रत्यक्षमा महिलालाई कम प्राथमिकता दिइयो। प्रत्यक्षमा पनि महिलालाई निश्चित सिट संख्या भनेर वाध्यकारी बनाइएको भए महिला विजेता बढ्दै जान्थे। धेरै दलले अहिले पनि महिलाको क्षमतालाई विश्वास गर्दैनन्। त्यसको परिणाम हो यो।
तपाईंका भावि योजना के छन्?
अहिले संविधानले जुन अधिकारहरुको ग्यारेन्टी गरेको छ। त्यसलाई टेकेर महिलामैत्री नीति बनाउन पहल गर्नेछु। आवाज उठाउनेछु। हस्तक्षेपकारी भूमिका खेल्नेछु। रुकुमका जनताले जुन आशा र विश्वास गरेर मलाई प्रतिनिधि बनाएका छन्, ती जनताको विकास र समृद्धिका लागि योजना ल्याउने, कार्यान्वयन गर्ने र जीवनस्तर सुधार गर्न पहल गर्नेछु। त्यसकै लागि आफूलाई समर्पित गर्नेछु।
नेपाल लाइभमा प्रकाशित / http://nepallive.com/story/8883
मंसिर २८, २०७४| प्रकाशित ००:४४
माओवादी सशस्त्र युद्धको सुरुवातदेखि नै संलग्न भएकी कमला रोका पहिलो संविधानसभामा समानुपातिक तर्फबाट सभासद बनेकी थिइन्। यस पटकको चुनावमा रोकाले रुकुम पूर्वमा कांग्रेस उम्मेदवार हरिशंकर घर्तीमगरलाई पराजित गरिन्। रोकाले १० हजार ४ सय ३४ मत पाउँदा मगरले ४ हजार ४ सय ६ मत पाएका थिए। रोकासँग चुनावी विजय र आगामी योजनाबारे नेपाल लाइभका किशोर दहालले कुराकानी गरेका छन्।
तपाईंलाई के कारणले चुनाव जितें जस्तो लाग्छ?
यो संविधान कार्यान्वयनको मुख्य कदमका रुपमा भएको चुनाव हो। नेपालमा राजनीतिक क्रान्ति सम्पन्न भइसकेपछि अब आर्थिक क्रान्तिको पालो छ। यसका लागि रुकुमका जनताले मलाई प्रतिनिधिका रुपमा छान्न चाहे। त्यस्तै, रुकुम धेरै सम्भावना बोकेको जिल्ला छ। साधन-स्रोतले भरिपूर्ण जिल्ला हो। त्यसलाई ध्यान दिँदै वाम गठबन्धनका तर्फबाट हामीले साझा घोषणापत्र तयार पारेका छौं। विकासको नयाँ खाका हामीले कोरेका छौं। यहाँका पूर्वाधार विकास, पर्यटन, शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि लगायतका क्षेत्रको विकासमा हामीले खाका कोरेका छौं। त्यसैलाई जनताले विश्वास गरेर मलाई जिताएका हुन्। निष्कर्षमा भन्दा, पूर्वी रुकुमको विकासका निम्ति वाम गठबन्धनको उम्मेदवारका रुपमा मलाई जिताएका हुन्।
वाम गठबन्धनका अन्य नेता उम्मेदवार भएका भए पनि यिनै कुरा भन्थे होला। तर, तपाईंलाई व्यक्तिगत रुपमा रुचाउनुको पनि थप केही कारण होलान् नि?
म मुलुक परिवर्तनको आन्दोलनमा १५-१६ वर्षदेखि सहभागी भएकी हुँ। म निरन्तर यो अभियानमा छु। म संघर्षको भट्टीबाट खारिएको नेता हुँ। मैले उत्पीडित वर्गको निम्ति निरन्तर संघर्ष गरें। युवा तथा खेलकुद मन्त्री भएर केही नीतिगत काम पनि गरेको छु। त्यही अनुभवलाई हेरेर र केही गर्न सक्छ भन्ने विश्वासले नै मलाई रुचाएका हुन् जस्तो लाग्छ।
तपाईं महिला उम्मेदवार भएर चुनाव लड्दै गर्दा पुरुष उम्मेदवारलाई भन्दा केचाहिँ अतिरिक्त कठिनाइ हुँदो रहेछ?
चुनावी अभियानमा जनताको बीचमा जाँदाखेरि त त्यस्तो महसुस भएन। बरु टिकट पाउने बेला केही कठिनाइ भयो। महिलाले प्रत्यक्षमा चुनाव लड्न सक्दैनन् भन्ने बुझाइ छ। पुरुषवादी चिन्तन अझै पनि हाबी छ। त्यसैले टिकट पाउने बेला पार्टीमा संघर्ष गर्ने काम भयो। तर, जनतामा जाँदा महिला भएकै कारण कुनै फरक कठिनाइ भएन।
चुनावमा लड्नभन्दा टिकट पाउन बढी संघर्ष गर्नुपर्योन उसो भए?
हामीले टिकट दिनेबेलामै भनेका थियौं, कम्तीमा ३० प्रतिशत महिलालाई प्रत्यक्षमा चुनाव लड्नका लागि टिकट दिनुपर्छ। हामीले उठाएको यो कुरा वाम तालमेलले गर्दा पूर्णरुपमा कार्यान्वयन हुन सकेन। पहिलो चरणको चुनावमा म मात्रै उम्मेदवार भएँ। तर, चुनाव क्षेत्रमा भने महिला भएकै कारण कठिनाइ भोग्नुपरेन।
चुनाव निकै खर्चिलो भएको बताइन्छ। तपाईंले आर्थिक स्रोतको खोजी र परिचालन कसरी गर्नुभयो?
अहिलेको चुनाव निकै महँगो छ। बाहिर बुझाइ के छ भने 'मनी र मसल्स'ले मात्रै चुनाव जित्न सकिन्छ। तर, यहाँ जनता, हाम्रा कार्यकर्ता र वाम गठबन्धनका अन्य नेता एकढिक्का भएर चुनाव लडेका कारण आर्थिक दबाब परेन। आवश्यक रकमको सन्दर्भमा हामीले जनताबाटै सहयोग पाएका हौं।
प्रत्यक्षतर्फ प्रतिनिधिसभामा महिला उम्मेदवारको जित निकै कम भयो। यसको कारणलाई कसरी व्याख्या गर्नुहुन्छ?
समानुपातिकबाट ३३ प्रतिशत पुर्या उनुपर्ने भएकाले प्रत्यक्षमा महिलालाई कम प्राथमिकता दिइयो। प्रत्यक्षमा पनि महिलालाई निश्चित सिट संख्या भनेर वाध्यकारी बनाइएको भए महिला विजेता बढ्दै जान्थे। धेरै दलले अहिले पनि महिलाको क्षमतालाई विश्वास गर्दैनन्। त्यसको परिणाम हो यो।
तपाईंका भावि योजना के छन्?
अहिले संविधानले जुन अधिकारहरुको ग्यारेन्टी गरेको छ। त्यसलाई टेकेर महिलामैत्री नीति बनाउन पहल गर्नेछु। आवाज उठाउनेछु। हस्तक्षेपकारी भूमिका खेल्नेछु। रुकुमका जनताले जुन आशा र विश्वास गरेर मलाई प्रतिनिधि बनाएका छन्, ती जनताको विकास र समृद्धिका लागि योजना ल्याउने, कार्यान्वयन गर्ने र जीवनस्तर सुधार गर्न पहल गर्नेछु। त्यसकै लागि आफूलाई समर्पित गर्नेछु।
नेपाल लाइभमा प्रकाशित / http://nepallive.com/story/8883
No comments:
Post a Comment